Het is een routineuze en nogal platte actie: er geschiedt iets ‘schokkends’ en de ene na de andere minister, fractieleider enzovoort meldt zich met een tekstje waarin óf medeleven wordt betuigd of afkeur geventileerd vanwege een ‘schokkende’ gebeurtenis (van moord tot raketaanval tot terroristische daad) of schandelijk gedrag (van ‘ondemocratisch’ of erger tot racistisch en meer).
Waarom eigenlijk? Waarom vinden die politici – vaak zijn het politici, soms zogenaamde BN’ers – het van belang om dergelijke uitspraakjes publiek uit te venten? Vrezen ze dat de kiezers eraan twijfelen dat ze een moord ‘schokkend’ vinden? Of proberen ze hun ethische verhevenheid nog eens te onderstrepen, met de ‘schokkende’ gebeurtenis als bijna welkome aanleiding? Of vertonen die politici allemaal eendengedrag; ‘Omdat collega’s zich uiten kan ik niet achterblijven’?
Het is allemaal onnodig en het leidt ook tot weinig. Alleen tot devaluatie van die welgemeende uitspraken die steeds gratuiter worden naarmate ze – vanwege nieuwe ‘schokkende’ gebeurtenissen – vaker worden herhaald. Leg die tweets en tekstjes maar eens naast elkaar. Politici, of degenen die hun tekstjes in hun naam produceren, doen verwoede pogingen om enigszins origineel te zijn, maar lukken wil dat niet. Voorbeeld: het woord ‘schokkend’ scoort erg hoog in al die reacties. Het is dan ook een nogal veilig woord. Iedereen heeft immers het recht om van alles en nog wat ‘schokkend’ te vinden. En het past op zowel een terroristische daad als op bureaucratisch maltraiteren door een overheidsdienst.
Hou er maar mee op met z’n allen: je laadt alleen maar de verdenking op je dat je het eigenlijk niet zo belangrijk vindt. Omdat het vaak bij de kreet (‘Ik ben geschokt’ e.d.) blijft, enige actie wordt niet ondernomen of is – vaker – volstrekt illusoir; wat kún je als Kamerlid of minister precies doen aan verkiezingswinst van halve garen in de VS? Aan een psychotische moordenaar? Aan een vliegtuigongeluk?
Politici die wél ach en wee roepen, verplichten zich in de ogen van de lezer tot een bepaalde actie. ‘Wat gaat u er dan aan dóen?’ is de terechte vraag. Blijft die onbeantwoord, dan bevordert dat het vertrouwen in de democratische instituten niet. Er wordt een verwachting gewekt die niet wordt of kan worden waargemaakt. Zo bezien zijn die tweets en tekstjes niet alleen overbodig en gratuit, ze zijn ook schadelijk.