Wie het kon opbrengen naar de Algemene Politieke Beschouwingen te kijken, heeft eigenlijk naar een spelletje ‘framing’ zitten kijken. De Tweede Kamer, die bedoeld is als een plek waar kabinet(leden) en (vooral) oppositie de degens kruisen om te bezien welke meerderheden bestaan voor bepaalde maatregelen, is verworden tot een nogal goedkoop theater.
In een theater richten de acteurs zich in eerste instantie niet op de rest van het ensemble. Die lui kennen ze al, de standaard-prestatie en speelwijze zijn al langer bekend, het stuk is al heel vaak gespeeld. Vertaald naar het politieke toneel: vaak zijn de stellingen al ingenomen. Omdat voorafgaand aan het debat al vertrouwelijk is gepolst wie steunt. Waar dat geen meerderheid opleverde, zal de bedenker het voorstel soms trouwens tóch ten tonele voeren. Om te laten zien dat die andere niet willen. Maar de uitkomst staat tevoren vast.
Vraag is waarom dit theater elk jaar wordt opgevoerd. De hoofdrolspelers zijn niet met hun directe tegenstanders in de Kamer bezig; die dienen alleen als krabpaal, om zich tegen af te zetten. Dan helpt het om een maatregel van een etiketje te voorzien. Dus is het ‘een cadeau aan de grote kapitalisten’, ‘een halve bonus en een commissie’ voor zorgmedewerkers en ‘Italiaanse belastingontduikers worden gespekt’. De tegenstander moet dan deze framing bestrijden. Wie niet handig is, zit in het defensief.
Dus als een fractieleider zich tot de premier richt, krijg je niet een splijtende vraag te horen, maar eerst een half boekwerk aan inleiding, zwanger van de framing. De spreker weet dat de premier normaliter niet zal bijsturen. Daar gaat het ook niet om. Laat hem maar ontkennen dat hij een ongeloofwaardige, slinkse, onwaarachtige politicus is. Dan zit ie precies daar waar je hem wilt hebben. En mag je verwachten dat het kiezerspubliek, de toeschouwer en – nog belangrijker – een journalist ziet dat je een punt scoort.
Als jouw framing het best is, haal je mogelijk de krant. Of scoor je seconden op radio of tv (PS: handig als je vóór het acht uurjournaal aan bod bent in het theater). In elk geval kan je eigen club het als clip op sociale media gooien.
De vergaderzaal als echt theater. Controle van wat de regering uitvoert is bijzaak, bespiegelingen over de stand en toekomst van het land maar matig interessant. Nee, ook de Algemene Politieke Beschouwingen zijn vooral nuttig om jezelf op te doffen voor de kiezer. In de hoop op een hoog cijfer op het rapport dat sommige media elk jaar weer verzinnen. En op de kiezers die bij ‘een winnaar’ willen horen.